Verlichting
Een belangrijk deel van onze elektriciteit gaat naar verlichting. De verlichtingssector onderging het afgelopen decennium een heuse revolutie. LED-verlichting primeert nu op alle vlakken en mag in geen enkele woning ontbreken. Gloeilampen, halogeenlampen en zelfs spaarlampen zijn grotendeels een technologie van het verleden.
Gaat u nieuwe verlichting kopen of moet u een lamp vervangen? Bekijk steeds of er LED-verlichting beschikbaar is.
Vervang uw gloeilampen en halogeenlampen door ledlampen. Met LED kan u flink besparen op verlichting: een ledlamp is 90% zuiniger dan een gloeilamp en 85% zuiniger dan een halogeenlamp. Vervang de lampen die het meest branden eerst. Bijna alle lampen zijn verkrijgbaar in een LED-versie. U kan in de meeste gevallen de bestaande armatuur behouden.
Let hierbij op het energielabel op de verpakking. Het energielabel werd vanaf 1 september 2021 vernieuwd om de energie-efficiënt van de lamp beter weer te geven. Het nieuw energielabel voor verlichting gaat van A tot G. Het oude label ging tot A++. Lampen die voorheen een A++ scoorden, zullen met het nieuwe label nu C, D of E scoren. Lampen die voorheen A+ scoorden, zullen met het nieuwe label nu F of G scoren. Het nieuwe label A of B zal u nog niet vaak terugvinden in de winkel. Hieronder vallen lampen met een nog hogere energie-efficiëntie die in de toekomst ontwikkeld zullen worden. De oude en de nieuwe labels zullen een tijdje door elkaar in de winkelrekken liggen. Het oude label zal uiterlijk op 1 maart 2023 helemaal uit de winkelrekken verdwenen zijn.
Let niet alleen op de energieklasse om lampen met elkaar te vergelijken, maar ook op het energieverbruik (in kWh) per 1.000 branduren. Dat vindt u nog steeds onderaan het label terug. Zo ziet u dat een lamp van 6 Watt bijvoorbeeld meer verbruikt dan een lamp van 4 Watt.
Maak optimaal gebruik van daglicht. Donkere interieurs vragen meer licht dan zachte tinten. Indirect verlichten (met reflectie op het plafond) kan dan wel mooi zijn, maar het is niet altijd efficiënt. Ook een zuinige lamp verbruikt nog steeds energie als u die onnodig laat aanstaan.
Een ledlamp werkt veel efficiënter dan een ouderwetse gloei- en halogeenlamp. Bij een gloeilamp loopt elektriciteit door de gloeidraad, gemaakt van wolfraam, een metaalsoort. De gloeidraad warmt op tot wel 3.000 graden Celsius en straalt dan behalve licht ook veel warmte uit. Het warmteverlies is dus onlosmakelijk verbonden met de manier waarop de gloeilamp werkt.
Vergelijkbaar licht voor minder stroom
Ledlampen, maar ook spaarlampen en tl-verlichting, wekken op een andere manier licht op. Ze kunnen een veel groter deel van de elektriciteit omzetten in licht. Ledlampen verlichten uw ruimte even goed, maar verbruiken dus minder stroom. Dat verlaagt het elektriciteitsverbruik, uw energiefactuur en de milieubelasting. Halogeenlampen wekken licht op zoals gloeilampen doen, maar het gas in een halogeenlamp staat onder druk en bevat een gas (een zogeheten halogeenverbinding), waardoor de gloeidraad heter kan worden en meer licht kan geven bij eenzelfde hoeveelheid stroom. Daarom is een halogeenlamp 30 procent zuiniger dan een gloeilamp.
Gemiddelde elektriciteitsbesparing ten opzichte van gloeilamp
| Soort lamp | Besparing t.o.v. gloeilamp |
| LED | 90% |
| TL | 85% |
| Spaar | 80% |
| Halogeen | 30% |
Bron: milieucentraal.nl
Twee belangrijke zaken waar u rekening mee moet houden als u verlichting gaat kopen is het aantal ‘Lumen’ en ‘de lichtkleur of kleurtemperatuur’.
Lumen
Tientallen jaren werd door fabrikanten het aantal watt op gloeilampen gezet om een indicatie van de lichtopbrengst te geven. In feite is dat de verkeerde manier. 'Watt' is namelijk een aanduiding voor stroomverbruik en niet zozeer voor lichtopbrengst. Lumen is een maat voor de totale hoeveelheid licht die een lamp uitstraalt. Een gloeilamp behaalt ongeveer 10 lumen per Watt. Een ledlamp haalt eerder 100 lumen per Watt. Om makkelijker te wennen aan lumen, vergelijken we de lichtstroom in lumen van een lamp met het vermogen in Watt van een gloeilamp. Dat doen fabrikanten ook. Op het doosje van een ledlamp staat bijvoorbeeld dat de lichtsterkte 600 lumen is en dat dit overeenkomt met een gloeilamp van 60 Watt. Het vermogen van de ledlamp zal dan bijvoorbeeld 6Watt zijn.
Hoe meer licht uit een lamp komt, hoe hoger het aantal lumen. Bij lampen van dezelfde categorie geldt eigenlijk nog steeds de regel "hoe meer Watt, hoe meer lumen". Een 25 Watt gloeilamp geeft bijvoorbeeld minder lumen dan een 100 Watt gloeilamp. Maar een 7 Watt ledlamp geeft veel meer lumen dan een 25 Watt gloeilamp.
Lichtkleur
De kleur van het licht hangt af van hoe hoog de Kelvinwaarde is. Hoe lager de Kelvinwaarde, hoe warmer het licht wordt. Hoe hoger de Kelvinwaarde, hoe witter het licht wordt. Een gloeilamp heeft een gemiddelde kleurtemperatuur van 2800 Kelvin terwijl een ledlamp een warmere kleur kan afgeven van 2700 Kelvin. Op de verpakking staat dan meestal ‘warmwit’ en benadert de kleur van een oude gloeilamp.
Het hangt van uw eigen keuze af welke lichtkleur u wilt in welke ruimte. Vele personen verkiezen een warme lichtkleur in de slaapkamer of salon terwijl in een werkruimte of bureau eerder voor een neutraal of koud licht wordt gekozen. Een lamp met een kleurtemperatuur van 2700 tot 3000 Kelvin zorgt voor een geel en warm licht die geschikt is om een ruimte gezelliger te maken. Kiest u liever voor een neutraal licht om bijvoorbeeld een boek te kunnen lezen zonder last te hebben van de ogen, dan kan u beter opteren voor een ledlamp met een temperatuur van 4000 Kelvin.
- Zoek een vakman (via Vlaamse Confederatie Bouw)
- Vind uw aannemer (via Bouwunie)